Τα βιβλία μάς βοηθούν να μη βιαζόμαστε

ΜΗΝΥΜΑ ΚΑΙ ΑΦΙΣΑ ΙΒΒΥ 2019

Βιάζομαι!... Δεν έχω χρόνο!... Αντίο!... Ακούμε τέτοιες κουβέντες κάθε μέρα, όχι μόνο στη Λιθουανία, που βρίσκεται στο κέντρο της Ευρώπης, αλλά και σε πολλά μέρη του κόσμου. Συχνά επίσης ακούμε να λέγεται ότι ζούμε στην εποχή της υπέρμετρης πληροφόρησης της ταχύτητας και της βιασύνης.

Αν όμως πάρεις στα χέρια σου ένα βιβλίο, νιώθεις αμέσως διαφορετικά. Φαίνεται πως τα βιβλία έχουν αυτή τη θαυμαστή ιδιότητα -μας βοηθούν να χαλαρώνουμε. Μόλις ανοίξεις ένα βιβλίο και βυθιστείς στα ήρεμα βάθη του, δεν έχεις πια τον φόβο πως όλα περνούν με ξέφρενη ταχύτητα κι εσύ δεν προλαβαίνεις να δεις τι γίνεται. Ξαφνικά, αρχίζεις να πιστεύεις ότι δε χρειάζεται να τρέχεις με τόση βιασύνη για μια δουλειά μάλλον ασήμαντη. Στα βιβλία όλα συμβαίνουν ήσυχα, με μια τάξη καθορισμένη με ακρίβεια. Ίσως επειδή οι σελίδες τους είναι αριθμημένες, ίσως γιατί οι σελίδες κυλούν απαλά και γαλήνια καθώς τις γυρίζεις; Στα βιβλία, όσα έχουν γίνει στο παρελθόν συναντούν με ηρεμία τα όσα πρόκειται να συμβούν.

Το σύμπαν ενός βιβλίου είναι ορθάνοιχτο∙ συνδυάζει μ’ επιτυχία την πραγματικότητα με τη φαντασία. Και καμιά φορά αναρωτιέσαι αν ήταν σ’ ένα βιβλίο ή στη ζωή που πρόσεξες πόσο όμορφα πέφτουν από τη στέγη ενός σπιτιού οι σταγόνες του λιωμένου χιονιού ή πόσο ευχάριστος είναι στα μάτια ο τοίχος του γείτονα καλυμμένος με βρύα. Το ξέρεις από ένα βιβλίο ή από την πραγματικότητα ότι τα κόκκινα μούρα δεν είναι όμορφα μόνο αλλά και πικρά; Ήταν σ’ ένα βιβλίο ή στην πραγματικότητα που ήσουν ξαπλωμένος ένα καλοκαίρι στο γρασίδι ή που καθόσουν σταυροπόδι και κοιτούσες τα σύννεφα να ταξιδεύουν στον ουρανό;  Τα βιβλία μάς βοηθούν να μη βιαζόμαστε, τα βιβλία μάς μαθαίνουν να παρατηρούμε το καθετί, τα βιβλία μάς προσκαλούν, ακόμα και μας υποχρεώνουν καμιά φορά, να καθίσουμε για λίγο. Συνήθως διαβάζουμε καθιστοί, με το βιβλίο στο τραπέζι ή στα γόνατά μας, έτσι δεν είναι; Και δεν έχετε ζήσει άλλο ένα θαύμα -εκείνο που όταν διαβάζετε ένα βιβλίο, το βιβλίο διαβάζει εσάς; Ναι, βέβαια, τα βιβλία έχουν την ικανότητα να διαβάζουν. Διαβάζουν το μέτωπό σας, τα φρύδια σας, τις άκρες των χειλιών σας, που γυρίζουν προς τα πάνω από χαρά, προς τα κάτω από λύπη. Πρώτ’ απ’ όλα, όμως, τα βιβλία διαβάζουν τα μάτια σας. Και κοιτάζοντας μέσα από τα μάτια σας, βλέπουν… Ε, ξέρετε τι βλέπουν!

Είμαι βέβαιος ότι τα βιβλία ποτέ δε βαριούνται όταν βρίσκονται στα γόνατά μας. Κάποιος που απολαμβάνει το διάβασμα -παιδί ή μεγάλος- μας κινεί το ενδιαφέρον πολύ περισσότερο από κάποιον που δεν νοιάζεται για τα βιβλία, κάποιον που κυνηγάει διαρκώς το ρολόι, που δεν έχει ποτέ καιρό να καθίσει, που δεν καταφέρνει να παρατηρήσει πολλά απ’ όσα υπάρχουν γύρω μας.

Για την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου, η ευχή μου σε όλους μας είναι: Να υπάρχουν ενδιαφέροντα βιβλία για τους αναγνώστες και ενδιαφέροντες αναγνώστες για τα βιβλία!

Kęstutis Kasparavičius (μήνυμα και αφίσα)-Λιθουανία

Μετάφραση: Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου

…

Η Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 2 Απριλίου, την ημέρα που γεννήθηκε το μεγάλος Δανός παραμυθάς Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Την καθιέρωσε η Διεθνής Οργάνωση Βιβλίων για τη Νεότητα (International Board on Books for Young People-IBBY) το 1966. Από τότε, κάθε χρόνο, ένα διαφορετικό εθνικό τμήμα της οργάνωσης αυτής ετοιμάζει ένα μήνυμα και μία αφίσα, που διανέμονται σε όλο τον κόσμο, με σκοπό να τονίσουν την αξία των βιβλίων και της ανάγνωσης, και να ενθαρρύνουν τη διεθνή συνεργασία για την ανάπτυξη και τη διάδοση της λογοτεχνίας για παιδιά και νέους.

Το 2019 υπεύθυνο για το υλικό του εορτασμού είναι το Τμήμα της Λιθουανίας. Το μήνυμα και η αφίσα είναι έργα του Λιθουανού Kęstutis Kasparavičius (1954), διεθνούς φήμης εικονογράφου και συγγραφέα, ο οποίος έως σήμερα έχει εικονογραφήσει περισσότερα από 60 βιβλία, σε αρκετά από τα οποία έχει γράψει και το κείμενο. Έργα του κυκλοφορούν σε 29 χώρες, έχουν εκτεθεί σε 20 ατομικές εκθέσεις και 13 φορές στη Διεθνή Έκθεση Παιδικού Βιβλίου στην Μπολόνια. Το Τμήμα της Λιθουανίας τον έχει προτείνει αρκετές φορές για το Διεθνές Βραβείο Astrid Lindgren. 

Σε όλες τις χώρες τα παιδιά, οι συγγραφείς, οι εικονογράφοι, οι μεταφραστές, οι βιβλιοθηκάριοι, οι εκδότες, οι εκπαιδευτικοί, γιορτάζουν την παγκόσμια αυτή μέρα με διάφορες εκδηλώσεις σε σχολεία, βιβλιοθήκες, βιβλιοπωλεία, πλατείες και άλλους χώρους, δείχνοντας έτσι την αγάπη και το ενδιαφέρον τους για το βιβλίο και το διάβασμα.

Στην Ελλάδα, όπως κάθε χρόνο, το Ελληνικό Τμήμα της ΙΒΒΥ/Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, φρόντισε να μεταφράσει το μήνυμα στα ελληνικά και να παροτρύνει τους φορείς που ενδιαφέρονται για τα παιδιά και τα βιβλία του να συμβάλουν στον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Παιδικού Βιβλίου. Η αφίσα με το μήνυμα τυπώθηκε στα ελληνικά με χορηγό τις εκδόσεις Πατάκη και διανέμεται με τη φροντίδα τους.

Πηγή: Greek IBBY