Τρίτη 29 Μαρτίου 2016

«Φτιάξε ένα παραμύθι»: καρτέλα έκτη (βασιλιάς)



«Με κουκί και με ρεβίθι φτιάξε ένα παραμύθι,
ιστορίες πιο πολλές με καρτέλες μαγικές!»

Με αφορμή τον Προπ και τις λειτουργίες του, αλλά και τη «Γραμματική της Φαντασίας» του Τζάνι Ροντάρι, στο «Ένα κείμενο, μία εικόνα» αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε τις δικές μας πρωτότυπες καρτέλες αναπαραγωγής παραμυθιακού λόγου, ιδανικές για μικρούς και μεγάλους, για παιδιά, γονείς, εκπαιδευτικούς, εν δυνάμει συγγραφείς και όχι μόνο.

Η διαδικασία είναι απλή. Κάθε βδομάδα θα παρουσιάζουμε μία εικόνα. Μπορείτε ελεύθερα* να την αποθηκεύετε στον υπολογιστή σας, να την εκτυπώνετε (προτεινόμενο μέγεθος εκτύπωσης Α4) και να την πλαστικοποιείτε. Σταδιακά, θα έχετε στα χέρια σας μία «μαγική τράπουλα», ένα πολύτιμο εργαλείο που θα σας βοηθήσει να εμπνευστείτε τις δικές σας ιστορίες.

Καρτέλα έκτη: Βασιλιάς



-Πώς ονομάζεται ο βασιλιάς;
-Πώς ονομάζεται το βασίλειό του;
-Σε ποιον θα χαρίσει ένα σεντούκι χρυσά φλουριά και γιατί;
-Γιατί είναι μονίμως καθισμένος στον θρόνο του;
-Πότε και πώς έγινε βασιλιάς;
-Πόσα παιδιά έχει και πώς τα λένε;

Στην ιστορία μπορούν να ενσωματωθούν και οι ηρωίδες των καρτελών των προηγούμενων εβδομάδων (μάγισσα, πριγκίπισσα, πειρατής, ξωτικό, νεράιδα).

Πίσω μέρος των καρτών (επιλογή «εκτύπωση διπλής όψης»)



Αν θέλεις να μοιραστείς μαζί μας το παραμύθι σου, στείλε το μήνυμά σου στην ηλεκτρονική διεύθυνση yotakotsafti1@yahoo.gr

Τι; Ακόμα κάθεσαι;

Το Παραμυθοπαιχνίδι ξεκινάει τώρα!

Με αγάπη από τη Φλώρινα,
Γιώτα Κοτσαύτη

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΡΤΕΛΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΠ

Ο Ρώσος θεωρητικός Βλαντιμίρ Προπ μελετώντας το λαϊκό μαγικό παραμύθι της χώρας του κατέληξε στο συμπέρασμα ότι σε όλα τα παραμύθια υπάρχουν κάποιες λειτουργίες, οι οποίες καθορίζουν τη δράση των δρώντων ηρώων και είναι συνολικά τριάντα μία (απομάκρυνση, απαγόρευση, παράβαση, έρευνα, προδοσία, παγίδα, συνενοχή, ζημιά ή έλλειψη, μεσολάβηση, συγκατάθεση του πρωταγωνιστή, αναχώρηση του πρωταγωνιστή, ο πρωταγωνιστής υποβάλλεται σε δοκιμασία από το δωρητή, αντίδραση του πρωταγωνιστή, κατοχή του μαγικού μέσου, μεταβίβαση του πρωταγωνιστή, πάλη πρωταγωνιστή-ανταγωνιστή, ο πρωταγωνιστής σημαδεύεται, νίκη επί του ανταγωνιστή, μετατόπιση της δυστυχίας ή της αρχικής έλλειψης, επιστροφή του πρωταγωνιστή, διωγμός του, ο πρωταγωνιστής γλιτώνει, ο πρωταγωνιστής φτάνει ινκόγνιτο στο σπίτι, απαιτήσεις του ψεύτικου πρωταγωνιστή,  στον πρωταγωνιστή ανατίθεται ένα δύσκολο καθήκον, επιτέλεση του καθήκοντος, αναγνώριση του πρωταγωνιστή, αποκάλυψη του ψεύτικου πρωταγωνιστή ή ανταγωνιστή, μεταμόρφωση του πρωταγωνιστή, τιμωρία του ανταγωνιστή, γάμος του πρωταγωνιστή). Δεν είναι όμως απαραίτητο να υπάρχουν όλες οι λειτουργίες σε κάθε παραμύθι, ούτε να εμφανίζονται με την ίδια σειρά.
Σύμφωνα με τον Τζάνι Ροντάρι στο Ρέτζο Εμίλια (επαρχία της Ιταλίας η οποία έγινε γνωστή για το καινοτόμο παιδαγωγικό της πρόγραμμα) ξεκίνησαν να δουλεύουν με τις λειτουργίες του Προπ φτιάχνοντας καρτέλες και γράφοντας απλά στην καθεμία τον τίτλο της λειτουργίας ή του θέματος. Με τον τρόπο αυτό τα παιδιά εμπνεύστηκαν και έγραψαν πολλές ιστορίες.
Με βάση, λοιπόν, όλες αυτές τις ιδέες, δημιουργήθηκε το «Φτιάξε ένα παραμύθι».
Μπορεί να μη στηρίζεται στις λειτουργίες του Προπ, έχει όμως ως αρχή του τη φιλοσοφία του Τζάνι Ροντάρι, σύμφωνα με τον οποίο όλοι, αν έχουμε μία αφορμή μπορούμε να γράψουμε παραμύθια!

Βιβλιογραφία:
-ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΚΡΙΤΟΠΟΥΛΟΣ, Άρθρα και μελετήματα για την παιδική λογοτεχνία, εκδόσεις Δημ.Κ.Σαλονικίδη, Θεσσαλονίκη, 1999.
-ΤΖΑΝΙ ΡΟΝΤΑΡΙ, Γραμματική της φαντασίας-Εισαγωγή στην τέχνη να επινοείς ιστορίες, εκδόσεις Μεταίχμιο, 1993, μετάφραση Γιώργος Κασαπίδης.
Αθηνά Πετούλη
 Η Αθηνά Πετούλη γεννήθηκε στην Κόρινθο, μεγάλωσε και σπούδασε στην Αθήνα, όπου παρακολούθησε μαθήματα σχεδίου και ζωγραφικής. Διαμένει μόνιμα στο νησί της Σάμου με τον σύζυγο και τα τρία παιδιά τους. Ασχολείται με τη ζωγραφική (ελαιογραφίες, ακουαρέλες, ακρυλικά, έργα για παιδικά δωμάτια), την εικονογράφηση παιδικών βιβλίων και την εκμάθηση ζωγραφικής σε παιδιά. Έχει λάβει μέρος σε πολλές εκθέσεις ζωγραφικής κι έχει εικονογραφήσει παραμύθια για παιδιά:
 «Καλημέρα ήλιε» της Ευφροσύνης Σπυροπούλου, Andy’s Publishers,
«Ο Κόα και το μεγάλο του δώρο» της Αθηνάς Βουδούρη,
«Μπουκέτα Ανθισμένα» Χαϊκού και άλλα τρίστιχα για παιδιά (έπαινος 2014 από τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά) της Γιώτας Κοτσαύτη (υπό έκδοση),
«Η ευχή της Αστεράτης» της Ζωής Παπαδάκη, εκδόσεις Φυλάτος,
«Η μάγισσα Μουρ Μουρ και το πλατύ παπούτσι» της Μαρίας Ιορδανίδου, εκδόσεις Φυλάτος.
«Το μονοπάτι του ήλιου» του Αριστείδη Κάντα, εκδόσεις Ιδέες (υπό έκδοση)
Η σελίδα της Αθηνάς στο facebook:

Γιώτα Κοτσαύτη

Η Γιώτα Κοτσαύτη γεννήθηκε το 1981 και μεγάλωσε στη Λεβαία Φλώρινας. Το 2003 πήρε το πτυχίο της από το Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών. Παρόλο που παραμένει “νηπιαγωγός εν ανεργία”, είναι “εν ενεργεία” μαμά της Παναγιώτας Χρυσοβαλάντου και της Αναστασίας Ιουστίνης.
Φανατική βιβλιόφιλη, θεωρεί ότι όσο υπάρχουν άνθρωποι που διαβάζουν, υπάρχει ελπίδα για έναν ομορφότερο κόσμο.
Τα δύο πρώτα της βιβλία κυκλοφορούν σε ηλεκτρονική μορφή (free e-book):
-Ένα λιοντάρι με πυρετό μαθαίνει να μην είναι κακό, εκδόσεις Σαΐτα (2013)          
-Γραννέτα, η πρωταγωνίστρια μαριονέτα, εκδόσεις τοβιβλίο (2014)
Είναι υπό έκδοση τα δύο επόμενα:
-Η νευρική Βιολέτα και ο μαγικός καθρέφτης
-Μπουκέτα Ανθισμένα-Χαϊκού και άλλα τρίστιχα για παιδιά (έπαινος από τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά 2014)
Παράλληλα, κατά διαστήματα, συμμετέχει σε συλλογικά ανθολόγια και δράσεις, με ποιήματα, παραμύθια και διηγήματά της.
Η αγάπη της για την παιδική λογοτεχνία την οδήγησε στη δημιουργία του ιστολογίου «Ένα κείμενο, μία εικόνα».
Θα τη συναντήσετε επίσης στο προσωπικό της ιστολόγιο, τις Ηλιαχτίδες, αλλά και στο ηλεκτρονικό περιοδικό Book Tour.
Κατοικεί στο νομό Φλώρινας μαζί με την οικογένειά της.
Στοιχεία επικοινωνίας: yotakotsafti1@yahoo.gr
*Με τη σύμφωνη γνώμη των δημιουργών επιτρέπεται η ελεύθερη εκτύπωση των καρτών «Φτιάξε ένα παραμύθι», καθώς και η δημιουργική χρήση τους σε ατομικές ή ομαδικές δραστηριότητες. Μοναδικές προϋποθέσεις: να αναφέρεται ΠΑΝΤΑ η πηγή και να ΜΗ χρησιμοποιούνται για εμπορικούς σκοπούς.


Κυριακή 27 Μαρτίου 2016

Ήταν ένα μανταλάκι, που το λέγανε Λαλάκη




Ήταν ένα Μανταλάκι,
που το λέγανε Λαλάκη.
Ήταν όμορφο, καινούργιο,
μα κακόψυχο, κακούργο.
«Μμμμ…, σιγά μη σας μιλήσω»,
έλεγε στα γερασμένα,
πιο παλιά, λίγο σπασμένα
μανταλάκια στην απλώστρα
και καθόταν σε ξαπλώστρα.


Έκανε ηλιοθεραπεία,
ούτε λέξη για εργασία!
Μα απ’ τον ήλιο τον πολύ
και από το καθισιό,
άρχισε να ξεθωριάζει,
να παλιώνει, να σκουριάζει.

 Ξαφνικά ένα πρωινό,
κοίταξε μες στον καθρέφτη.
Κόντεψε να τρελαθεί!
Τα μαλλιά του σηκωθήκαν,
κοκκινίσανε τ’ αυτιά του,
βγαίνανε καπνοί απ’ τη μύτη!
-Ψεύτη! Ψεύτη! Ψεύτη! Ψεύτη!
φώναζε υστερικά και χτυπούσε
το μικρό του καθρεφτάκι δυνατά.


 -Μα πώς έγινε εγώ,
ο Λαλάκης ο ωραίος,
ο καινούργιος, ο σπουδαίος,
να ’μαι πάνω στην απλώστρα
γερασμένος, σκουριασμένος,
άσχημος, μιζεριασμένος;

 Και λες δεν έφτανε αυτό,
το αβάσταχτο κακό,
τύχανε κι άλλα μαντάτα,
απροσδόκητα, βαρβάτα.
Η καλή νοικοκυρά,
που άπλωνε πάντα τα ρούχα
-ξεμυαλίστηκε τελείως!-
αποφάσισε ν’ αλλάξει
τα παλιά της μανταλάκια
και να βάλει στην απλώστρα
μόνο όμορφα, για μόστρα.


 Και χωρίς να χάσει χρόνο,
κει κοντά στο μεσημέρι,
ήρθε η νοικοκυρά μας
μ’ ένα φουξ κουβά στο χέρι.
Μέσα είχε μανταλάκια
όμορφα, χρωματιστά,
όλο σχέδια φορτωμένα,
ξύλινα και πλαστικά,
σπάνια, ακριβά, μεγάλα,
κορδωμένα, στολισμένα,
ή μικρά πιο βολικά,
όλα τρισχαριτωμένα.
Όσα είχαν πια παλιώσει
πεταχτήκαν βιαστικά
στη μικρή τη λεκανίτσα,
που στραγγίζαν τα νερά.


Φανταστείτε τι ντροπή,
τι κατάντια τραγική
ήτανε για τον Λαλάκη
να βρεθεί στο λεκανάκι
με παλιά και πεταμένα,
άσχημα και γερασμένα,
μανταλάκια τιποτένια.
Δεν μιλούσε, δεν λαλούσε,
ούτε καν που τα κοιτούσε,
όταν ένα πλαστικό,
μπλε και μικροσκοπικό
άρχισε να νευριάζει,
να φουντώνει, να φωνάζει.


-Άκου να σου πω εσύ,
ποιος νομίζεις ότι είσαι;
Ένα βρωμομανταλάκι,
σκουριασμένο και παλιό,
που άλλο πια δεν θ’ ανεχτώ!
Κοίτα γύρω σου καλά,
δες τα άλλα μανταλάκια.
Είναι λίγο κουρασμένα,
στις ακρούλες τους σπασμένα
από την πολλή δουλειά,
μα δεν είναι σκουριασμένα
από μεγάαααλη τεμπελιά.


-Όχι δα, δεν θα καταδεχτώ
σε σένα ν’ απαντήσω,
όμως θα σου άξιζε πολύ
να ’ρθω να σε χαστουκίσω.

Μα, όπως σήκωσε το χέρι
να χτυπήσει το μικρό,
«Κράαακ!», ακούστηκε ένας ήχος
και συνέβη το κακό.


Όλοι τρέξανε κοντά του
να φροντίσουν την πληγή,
μίση, έχθρες και κακίες
ξεχαστήκαν στη στιγμή.
Αποφάσισαν ευθύς
 τις σκουριές του να λαδώσουν
και μια δεύτερη ευκαιρία
πως αξίζει να του δώσουν.

Ο Λαλάκης πληγωμένος,
και για πρώτη του φορά,
άρχισε να σιγοκλαίει
με το βλέμμα χαμηλά.
-Τι κακόψυχος που ήμουν,
κι άκαρδος τόσο καιρό;
Πώς μπορούσα να ’μαι μόνος,
δίχως φίλους στο πλευρό;
Γιατί ήμουν ψηλομύτης,
πεισματάρης και κακός;
Γιατί σε όλες τις δουλειές σας
να μην είμαι βοηθός;
Εμπρός, μη με κρατάτε άλλο,
μα πετάξτε με μακριά,
αυτό που μου απομένει είναι
μια τελευταία κατραπακιά,
 μέχρι που να ξεψυχήσω και…

..Πριν προλάβει να τελειώσει,
φάνηκε η νοικοκυρά
με κατεβασμένα μούτρα
και πεσμένα τα αυτιά.
Τα καινούργια μανταλάκια
 δεν δουλέψανε σωστά
κι όλα τα φορέματά της
 πήρε ο αέρας μακριά.

 
-Ήρθε η ώρα να μας πετάξει,
είπε ο σοφός παππούς,
θέλω θάρρος, ψυχραιμία,
Λαλάκη μου εσύ τ’ ακούς;
Ας πιαστούμε χέρι χέρι,
ας κάνουμε μια προσευχή,
όταν είμαστε ενωμένοι,
γινόμαστε πιο δυνατοί.


Η νοικοκυρά πλησιάζει,
παίρνει αγκαλιά το λεκανάκι,
στην απλώστρα το πηγαίνει
και ξαφνιάζει τον Λαλάκη! 
Ένα ένα μανταλάκι
παίρνει στο χέρι στοργικά,
μα, αντί να το πετάξει,
ευθύς το βάζει στη δουλειά.


Εδώ τελειώνει η ιστορία
του Λαλάκη μας παιδιά,
που κατάλαβε επιτέλους
τι σημαίνει τεμπελιά.
Πόσο είναι πιο ωραίο
να ’σαι πάντα ταπεινός,
να ’χεις φίλους στο πλευρό σου
παρά μόνος και κακός.

 
«Ήταν ένα μανταλάκι,
που το λέγανε Λαλάκη.
Ήταν άξιο, εργατικό
και απ’ όλα
πιο χαρούμενο
και καταδεκτικό…»

ΓΙΩΤΑ ΚΟΤΣΑΥΤΗ (ανέκδοτο κείμενο)

(Το παραμύθι ενδείκνυται για παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας. Εκτός από το ότι τα φέρνει σε επαφή με τον έμμετρο λόγο, είναι ένας ευχάριστος τρόπος για να κατανοήσουν την έννοια της εργατικότητας και της τεμπελιάς, αλλά και τις έννοιες της συνεργασίας, της φιλίας, της αποδοχής, της ενότητας. Αν είστε εκπαιδευτικός και αποφασίσετε να εργαστείτε πάνω στο κείμενο του Λαλάκη, θα χαρούμε πολύ να μοιραστείτε μαζί μας την εμπειρία σας).
Το παραμύθι εικονογράφησε η Ευαγγελία Τεντολούρη.


Η Ευαγγελία γεννήθηκε μια χιονισμένη μέρα στην πόλη των Τρικάλων, τον Μάρτη του 1993. Η αγάπη της για τη ζωγραφική και τις τέχνες την οδήγησε στη Σχολή Καλών Τεχνών Φλώρινας, της οποίας είναι φοιτήτρια. Της αρέσει να ζωγραφίζει, να ακούει μουσική με τις ώρες και να μαγειρεύει. Ονειρεύεται έναν κόσμο μακριά από την λύπη, γεμάτο χαμόγελα!
 ...
Το κείμενο έγραψε η Γιώτα Κοτσαύτη.




Στοιχεία επικοινωνίας: yotakotsafti1@yahoo.gr