Φτιάξε ένα παραμύθι: Ήρωες

«Με κουκί και με ρεβίθι φτιάξε ένα παραμύθι,

ιστορίες πιο πολλές με καρτέλες μαγικές!»

Με αφορμή τον Προπ και τις λειτουργίες του, αλλά και τη «Γραμματική της Φαντασίας» του Τζάνι Ροντάρι, στο «Ένα κείμενο, μία εικόνα» αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε τις δικές μας πρωτότυπες καρτέλες αναπαραγωγής παραμυθιακού λόγου, ιδανικές για μικρούς και μεγάλους, για παιδιά, γονείς, εκπαιδευτικούς, εν δυνάμει συγγραφείς και όχι μόνο.

Η διαδικασία είναι απλή. Κάθε βδομάδα θα παρουσιάζουμε μία εικόνα. Μπορείτε ελεύθερα* να την αποθηκεύετε στον υπολογιστή σας, να την εκτυπώνετε (προτεινόμενο μέγεθος εκτύπωσης Α4) και να την πλαστικοποιείτε. Σταδιακά, θα έχετε στα χέρια σας μία «μαγική τράπουλα», ένα πολύτιμο εργαλείο που θα σας βοηθήσει να εμπνευστείτε τις δικές σας ιστορίες.

ΜΑΓΙΣΣΑ

-Πώς θα μπορούσε να ονομάζεται η μάγισσά μας;

-Σε ποια μαγική Πολιτεία ζει;

-Τι κουβαλάει μαζί της και για ποιο λόγο;

-Πού πηγαίνει με το μαγικό σκουπόξυλό της;

ΠΡΙΓΚΙΠΙΣΣΑ

-Ποιο θα μπορούσε να είναι το όνομα της πριγκίπισσας;

-Σε ποιο βασίλειο ζει;

-Τι γράφει ο πάπυρος που κρατάει στα χέρια της;

-Σε ποιόν πρέπει να τον παραδώσει και γιατί;

-Γιατί έχει μαζί της ένα τριαντάφυλλο;

ΠΕΙΡΑΤΗΣ

-Ποιο θα μπορούσε να είναι το όνομα του πειρατή;

-Πώς ονομάζεται το πειρατικό του καράβι και ποιες περιοχές έχει επισκεφτεί μ’ αυτό;

-Πότε και πώς απέκτησε τα νομίσματα που είναι στην τσέπη του;

-Πώς λένε τον παπαγάλο του και γιατί τον έχει πάντοτε μαζί του;

-Πού κρύβει το σεντούκι με τους πολύτιμους θησαυρούς του και γιατί;

ΒΑΣΙΛΙΑΣ

-Πώς ονομάζεται ο βασιλιάς;

-Πώς ονομάζεται το βασίλειό του;

-Σε ποιον θα χαρίσει ένα σεντούκι χρυσά φλουριά και γιατί;

-Γιατί είναι μονίμως καθισμένος στον θρόνο του;

-Πότε και πώς έγινε βασιλιάς;

-Πόσα παιδιά έχει και πώς τα λένε;

ΞΩΤΙΚΟ

-Ποιο είναι το όνομα του Ξωτικού μας;

-Σε ποια μαγεμένη περιοχή ζει;

-Τι κρατάει στα χέρια του και για ποιο λόγο;

-Ποιος είναι ο καλύτερός του φίλος;

-Ποιες είναι οι σκανδαλιές που του αρέσει να  κάνει;

ΝΕΡΑΪΔΑ

-Πώς ονομάζεται η νεράιδα;

-Ποιο είναι το όνομα της περιοχής στην οποία μένει;

-Τι αδειάζει μέσα από το πουγκάκι της και για ποιο λόγο;

-Πότε απέκτησε το μαγικό της ραβδί και ποια είναι η καλύτερη ευχή που έχει πραγματοποιήσει;

-Πώς λένε τη δίδυμη αδελφή της και γιατί δεν έχουν καλές σχέσεις μεταξύ τους;

ΓΙΓΑΝΤΑΣ

-Πώς ονομάζεται ο γίγαντας;

-Σε ποια περιοχή ζει;

-Ποιες μαγικές ιδιότητες έχει η σφεντόνα του;

-Γιατί είναι θυμωμένος;

-Με ποιόν τρόπο έπιασε τον ήλιο, το σύννεφο, το φεγγάρι και τα αστέρια και για ποιο λόγο;

-Ποιος είναι ο χειρότερος εχθρός του και ο καλύτερος φίλος του;

ΙΠΠΟΤΗΣ

-Πώς ονομάζεται ο ιππότης;

-Σε ποια περιοχή ζει;

-Γιατί δεν φοράει πανοπλία;

-Ποια είναι η σχέση του με την πριγκίπισσα (καρτέλα δεύτερη);

-Τι υπάρχει μέσα στο μπαουλάκι που κρατάει στο χέρι του και πού βρήκε το κλειδί για να το ξεκλειδώσει;

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΡΤΕΛΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΠ

Ο Ρώσος θεωρητικός Βλαντιμίρ Προπ μελετώντας το λαϊκό μαγικό παραμύθι της χώρας του κατέληξε στο συμπέρασμα ότι σε όλα τα παραμύθια υπάρχουν κάποιες λειτουργίες, οι οποίες καθορίζουν τη δράση των δρώντων ηρώων και είναι συνολικά τριάντα μία (απομάκρυνση, απαγόρευση, παράβαση, έρευνα, προδοσία, παγίδα, συνενοχή, ζημιά ή έλλειψη, μεσολάβηση, συγκατάθεση του πρωταγωνιστή, αναχώρηση του πρωταγωνιστή, ο πρωταγωνιστής υποβάλλεται σε δοκιμασία από το δωρητή, αντίδραση του πρωταγωνιστή, κατοχή του μαγικού μέσου, μεταβίβαση του πρωταγωνιστή, πάλη πρωταγωνιστή-ανταγωνιστή, ο πρωταγωνιστής σημαδεύεται, νίκη επί του ανταγωνιστή, μετατόπιση της δυστυχίας ή της αρχικής έλλειψης, επιστροφή του πρωταγωνιστή, διωγμός του, ο πρωταγωνιστής γλιτώνει, ο πρωταγωνιστής φτάνει ινκόγνιτο στο σπίτι, απαιτήσεις του ψεύτικου πρωταγωνιστή,  στον πρωταγωνιστή ανατίθεται ένα δύσκολο καθήκον, επιτέλεση του καθήκοντος, αναγνώριση του πρωταγωνιστή, αποκάλυψη του ψεύτικου πρωταγωνιστή ή ανταγωνιστή, μεταμόρφωση του πρωταγωνιστή, τιμωρία του ανταγωνιστή, γάμος του πρωταγωνιστή). Δεν είναι όμως απαραίτητο να υπάρχουν όλες οι λειτουργίες σε κάθε παραμύθι, ούτε να εμφανίζονται με την ίδια σειρά.

Σύμφωνα με τον Τζάνι Ροντάρι στο Ρέτζο Εμίλια (επαρχία της Ιταλίας η οποία έγινε γνωστή για το καινοτόμο παιδαγωγικό της πρόγραμμα) ξεκίνησαν να δουλεύουν με τις λειτουργίες του Προπ φτιάχνοντας καρτέλες και γράφοντας απλά στην καθεμία τον τίτλο της λειτουργίας ή του θέματος. Με τον τρόπο αυτό τα παιδιά εμπνεύστηκαν και έγραψαν πολλές ιστορίες. 

Με βάση, λοιπόν, όλες αυτές τις ιδέες, δημιουργήθηκε το «Φτιάξε ένα παραμύθι».

Μπορεί να μη στηρίζεται στις λειτουργίες του Προπ, έχει όμως ως αρχή του τη φιλοσοφία του Τζάνι Ροντάρι, σύμφωνα με τον οποίο όλοι, αν έχουμε μία αφορμή μπορούμε να γράψουμε παραμύθια!

Βιβλιογραφία:

-ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΚΡΙΤΟΠΟΥΛΟΣ, Άρθρα και μελετήματα για την παιδική λογοτεχνία, εκδόσεις Δημ.Κ.Σαλονικίδη, Θεσσαλονίκη, 1999.

-ΤΖΑΝΙ ΡΟΝΤΑΡΙ, Γραμματική της φαντασίας-Εισαγωγή στην τέχνη να επινοείς ιστορίες, εκδόσεις Μεταίχμιο, 1993, μετάφραση Γιώργος Κασαπίδης.

…

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝ

Αθηνά Πετούλη

Η Αθηνά Πετούλη γεννήθηκε στην Κόρινθο, μεγάλωσε και σπούδασε στην Αθήνα, όπου παρακολούθησε μαθήματα σχεδίου και ζωγραφικής. Διαμένει μόνιμα στο νησί της Σάμου με τον σύζυγο και τα τρία παιδιά τους. Ασχολείται με τη ζωγραφική (ελαιογραφίες, ακουαρέλες, ακρυλικά, έργα για παιδικά δωμάτια), την εικονογράφηση παιδικών βιβλίων και την εκμάθηση ζωγραφικής σε παιδιά. Έχει λάβει μέρος σε πολλές εκθέσεις ζωγραφικής κι έχει εικονογραφήσει παραμύθια για παιδιά:

 «Καλημέρα ήλιε» της Ευφροσύνης Σπυροπούλου, Andy’s Publishers,

«Ο Κόα και το μεγάλο του δώρο» της Αθηνάς Βουδούρη,

«Μπουκέτα Ανθισμένα» Χαϊκού και άλλα τρίστιχα για παιδιά (έπαινος 2014 από τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά) της Γιώτας Κοτσαύτη (υπό έκδοση),

«Η ευχή της Αστεράτης» της Ζωής Παπαδάκη, εκδόσεις Φυλάτος,

«Η μάγισσα Μουρ Μουρ και το πλατύ παπούτσι» της Μαρίας Ιορδανίδου, εκδόσεις Φυλάτος.

«Το μονοπάτι του ήλιου» του Αριστείδη Κάντα, εκδόσεις Ιδέες 

Η σελίδα της Αθηνάς στο facebook:

https://www.facebook.com/pages/Athina-Petouli-illustration-paintings-for-kids/629966553779944?pnref=story

Γιώτα Κοτσαύτη

Η Γιώτα Κοτσαύτη γεννήθηκε το 1981 και μεγάλωσε στη Λεβαία Φλώρινας. Είναι απόφοιτος του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών.

Τα τρία πρώτα της βιβλία κυκλοφορούν σε ηλεκτρονική μορφή:

-Ένα λιοντάρι με πυρετό μαθαίνει να μην είναι κακό, εκδόσεις Σαΐτα (2013)          

-Γραννέτα, η πρωταγωνίστρια μαριονέτα, εκδόσεις τοβιβλίο (2014)

-Το μαγικό βοτάνι, εκδόσεις Σαΐτα (2016)

Παράλληλα, κατά διαστήματα, συμμετέχει σε συλλογικά ανθολόγια και δράσεις, με ποιήματα, παραμύθια και διηγήματά της.

Η αγάπη της για την παιδική/εφηβική/νεανική λογοτεχνία την οδήγησε στη δημιουργία του δημοφιλούς ιστολογίου «Ένα κείμενο, μία εικόνα».

http://enakeimenomiaeikona.blogspot.gr/

Είναι συνδημιουργός της ενότητας Kids’ Corner του λογοτεχνικού περιοδικού Book Tour (www.booktourmagazine.com).

Κατοικεί στο νομό Φλώρινας με την οικογένειά της.

Ηλεκτρονική διεύθυνση: yotakotsafti1@yahoo.gr

Facebook Profile: https://www.facebook.com/yota.kotsaftitheofanous

…

*Με τη σύμφωνη γνώμη των δημιουργών επιτρέπεται η ελεύθερη εκτύπωση των καρτών «Φτιάξε ένα παραμύθι», καθώς και η δημιουργική χρήση τους σε ατομικές ή ομαδικές δραστηριότητες. Μοναδικές προϋποθέσεις: να αναφέρεται ΠΑΝΤΑ η πηγή και να ΜΗ χρησιμοποιούνται για εμπορικούς σκοπούς.